Ασπόνδυλα
Ο Όλυμπος αποτελεί «hotspot» βιοποικιλότητας για τις πεταλούδες στην Ελλάδα καθώς εδώ έχουν καταγραφεί περί τα 155 είδη από τα συνολικά 239 είδη13 που έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα μέχρι σήμερα. Παράλληλα, συνιστά ενδιαίτημα για ασπόνδυλα είδη Ευρωπαϊκού Κοινοτικού ενδιαφέροντος και σημασίας όπως τα: Parnassius apollo, Zerynthia polyxena, Morimus funereus, Lucanus cervus, Cerambyx cerdo, Parnassius mnemosyne και Buprestis splendens.
Καθώς τα ασπόνδυλα είναι από τις λιγότερο μελετημένες ομάδες στον Όλυμπο, κάθε χρόνο καταγράφονται και προστίθενται νέα είδη μέσα από τις δράσεις παρακολούθησης. Ενδεικτικά, κατά τη διάρκεια των ετών 2013-2016 καταγράφηκαν 275 είδη ασπονδύλων, από τα οποία 24 είδη θεωρούνται σημαντικά ή ανήκουν σε κάποιο καθεστώς προστασίας14,7,8. Όσο προχωρά η μελέτη και έρευνα στην ομάδα αυτή, τόσο αναμένεται αύξηση του αριθμού των συνολικών και σημαντικών ειδών ασπονδύλων.
Σημαντικά είδη ασπονδύλων
| Α/Α | ΕΙΔΟΣ | ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ |
|---|---|---|
| 1 | Anax imperator | Π.Δ. 67/198115 |
| 2 | Boloria dia | Π.Δ. 67/1981 |
| 3 | Buprestis splendens | Παρ. ΙΙ Οδηγίας 92/43/ΕOΚ |
| 4 | Cerambyx cerdo | Παρ. ΙΙ Οδηγίας 92/43/EOΚ |
| 5 | Charaxes jasius | Π.Δ. 67/1981 |
| 6 | Erebia melas | Π.Δ. 67/1981 |
| 7 | Erynnis marloyi | Απειλούμενο16 |
| 8 | Gonepteryx rhamni | Π.Δ. 67/1981 |
| 9 | Hemianax ephippiger | Π.Δ. 67/1981 |
| 10 | Lathrobium olympicum | Ενδημικό14 |
| 11 | Lucanus cervus | Παρ. ΙΙ Οδηγίας 92/43/ΕOΚ |
| 12 | Lycaena ottomanus | Απειλούμενο16 |
| 13 | Lycaena thersamon | Απειλούμενο16 |
| 14 | Morimus funereus | Παρ. ΙΙ Οδηγίας 92/43/ΕOΚ |
| 15 | Muschampia tesselum | Π.Δ. 67/1981 |
| 16 | Parnassius apollo | Παρ. ΙV Οδηγίας 92/43/ΕOK, Π.Δ. 67/1981 |
| 17 | Parnassius mnemosyne | Παρ. ΙV Οδηγίας 92/43/ΕOΚ, Π.Δ. 67/1981 |
| 18 | Pieris ergane | Π.Δ. 67/1981 |
| 19 | Plebejus pylaon | Τρωτό17 |
| 20 | Poecilimon thessalicus | Ενδημικό1 |
| 21 | Polyommatus ripartii | Π.Δ. 67/1981 |
| 22 | Spialia phlomidis | Π.Δ. 67/1981 |
| 23 | Trichius sexualis | Απειλούμενο18 |
| 24 | Zerynthia polyxena | Παρ. ΙΙ Οδηγίας 92/43/ΕOΚ |
a Οικότοποι / Είδη προτεραιότητας: Οικότοποι ή είδη που διατρέχουν τον κίνδυνο να εξαφανιστούν και για τη διατήρηση των οποίων η ΕΚ φέρει ιδιαίτερη ευθύνη λόγω του μεγέθους του τμήματος της φυσικής κατανομής τους που περιλαμβάνεται στο έδαφος της ΕΚ. Σημειώνονται με αστερίσκο στα Παραρτήματα της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και ισχύουν ειδικοί κανόνες για αυτά.
b Οικότοποι του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Τύποι φυσικών οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος των οποίων η διατήρηση απαιτεί χαρακτηρισμό περιοχών ως ειδικών ζωνών διατήρησης.
c Είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Ζωικά και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος η διατήρηση των οποίων επιβάλλει τον καθορισμό ειδικών ζωνών διατήρησης.
d Είδη του Παραρτήματος IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Ζωικά και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος που απαιτούν αυστηρή προστασία.
e Είδη του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ: Είδη για τα οποία προβλέπονται μέτρα ειδικής διατηρήσεως, που αφορούν τον οικότοπό τους, για να εξασφαλισθεί η επιβίωση και η αναπαραγωγή των ειδών αυτών στη ζώνη εξαπλώσεώς τους.
1 Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2010). Υ.Π.Ε.Κ.Α., Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος.
2 Τσιτσώνη Θ., Φωτιάδης Γ., ΕΛΚΕ-ΑΠΘ (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης των Τύπων Οικοτόπων Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στην περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση. Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
3 Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 «Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας».
4 Strid, A. (1980). Τα φυτά του Ολύμπου. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Αθήνα.
5 Τσιτσώνη Θ., Φωτιάδης Γ., Τσιτίνης Γ., ΕΛΚΕ-ΑΠΘ (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης των Ειδών Χλωρίδας Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στην περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση. Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
6 Σώκος Χ, Μπίρτσας Π, Χατζηνίκος Ε, Μποντζώρλος Β, Παπασπυρόπουλος Κ, κ.α., ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ-ΥΛΩΡΙΚΗ-ΛΟΥΒΙΤΑΚΗΣ (2015) «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
7 Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2017). Τεχνική Έκθεση 2016 για την αποτύπωση των δράσεων Παρακολούθησης Ειδών, Λιτόχωρο.
8 Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2016). Τεχνική Έκθεση 2015 για την αποτύπωση των δράσεων Παρακολούθησης Ειδών, Λιτόχωρο.
9 Λεγάκις, Α. & Μαραγκού, Π. (2009). Το Κόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Αθήνα.
10 Μπούσμπουρας, Δ. & ΥΕΤΟΣ Ο.Ε. (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης Ειδών Ορνιθοπανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
11 Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ης Νοεμβρίου 2009 «Περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών».
12 Ιωαννίδης, Ι., Παπαμιχαήλ Γ., ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ Α.Ε. (2015) «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης Ειδών Αμφιβίων - Ερπετών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
13 Παμπέρης, Λ. (2009). Οι Πεταλούδες της Ελλάδας. 2Η έκδοση, Εκδ. ΠΑΜΠΕΡΗ & ΚΟΑΝ, Αθήνα. Η ιστοσελίδα www.pamperis.gr για επικαιροποιήσεις στο σχετικό βιβλίο.
14 Αβτζής, Δ., Καλτσάς, Δ., ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ-ΥΛΩΡΙΚΗ-ΛΟΥΒΙΤΑΚΗΣ (2015) «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των ειδών ασπονδύλων κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
15 Π.Δ. 67/1981 (ΦΕΚ 23 Α’/30-1-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Άγριας Πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και Ελέγχου της Ερεύνης επ΄ αυτών».
16 Heath, J. (1981) Threatened Rhopalocera (butterflies) of Europe. Council of Europe.
17 Tolmann, T. & Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe. 3rd Edition, HarperCollins UK.
18 Speight M.C.D. (1989). Saproxylic invertebrates and their conservation. Council of Europe.
