Θηλαστικά
Στον Όλυμπο έχουν καταγραφεί πάνω από 40 είδη θηλαστικών6,7,8, με πιο γνωστά το αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica), το ζαρκάδι (Capreolus capreolus), το πετροκούναβο (Martes foina) το αγριογούρουνο (Sus scrofa), την αλεπού (Vulpes vulpes), τον κόκκινο σκίουρο (Sciurus vulgaris), την αγριόγατα (Felis sylvestris), καθώς και πολλά είδη νυχτερίδων (Barbastella barbastellus, Eptesicus serotinus, Plecotus kolombatovici, Pipistrellus pygmaeus) και άλλα. Παράλληλα, μεγάλα σαρκοφάγα όπως η καφέ αρκούδα (Ursus arctos) και ο λύκος (Canis lupus) είναι περαστικά στο βουνό και στους πρόποδές του. Το βαλκανικό αγριόγιδο συνιστά ίσως το πιο αντιπροσωπευτικό θηλαστικό που συνδέεται με τον Όλυμπο, καθώς παρατηρείται εύκολα από ορειβάτες και επισκέπτες των υψηλών υψομέτρων, είτε ως μεμονωμένα άτομα είτε ως κοπάδια που τρέφονται στην αλπική ζώνη κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
Ανάμεσα στα θηλαστικά του Ολύμπου, συμπεριλαμβάνονται και 20 είδη της Οδηγίας 92/43/ΕOΚ από τα οποία 16 ανήκουν στα χειρόπτερα (νυχτερίδες) καθώς και είδη που έχουν χαρακτηριστεί ως απειλούμενα, είτε κινδυνεύοντα (ΕΝ) είτε τρωτά (VU), από το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας9.
Gallery
Θηλαστικά της Οδηγίας 92/43/EΟΚ και του Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας
| Α/Α | ΕΙΔΟΣ | ΚΟΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ | ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ |
|---|---|---|---|
| 1 | Barbastella barbastellus | Μπαρμπαστέλλος | Παρ. ΙΙ, ΕΝ |
| 2 | Canis lupus | Λύκος | Παρ. IV, VU |
| 3 | Capreolus capreolus | Ζαρκάδι | VU |
| 4 | Eptesicus serotinus | Τρανονυχτερίδα | Παρ. IV |
| 5 | Felis silvestris | Αγριόγατα | Παρ. IV |
| 6 | Hypsugo savii | Βουνονυχτερίδα | Παρ. IV |
| 7 | Miniopterus schreibersii | Πτερυγονυχτερίδα | Παρ. ΙΙ |
| 8 | Myotis emarginatus | Πυρρομυωτίδα | Παρ. ΙΙ |
| 9 | Nyctalus lasiopterus | Μεγάλος νυκτοβάτης | Παρ. IV, VU |
| 10 | Nyctalus leisleri | Μικρονυκτοβάτης | Παρ. IV |
| 11 | Pipistrellus kuhlii | Λευκονυχτερίδα | Παρ. IV |
| 12 | Pipistrellus nathusii | Νυχτερίδα του Nathusius | Παρ. IV |
| 13 | Pipistrellus pipistrellus | Νανονυχτερίδα | Παρ. IV |
| 14 | Pipistrellus pygmaeus | Μικρονυχτερίδα | Παρ. IV |
| 15 | Plecotus kolombatovici | Μεσογειακή ωτονυχτερίδα | Παρ. IV |
| 16 | Rhinolophus ferrumequinum | Τρανορινόλογος | Παρ. ΙΙ |
| 17 | Rhinolophus hipposideros | Μικρορινόλογος | Παρ. ΙΙ |
| 18 | Rupicapra rupicapra balcanica | Βαλκανικό αγριόγιδο | Παρ. ΙΙ |
| 19 | Tadarida teniotis | Νυχτονόμος | Παρ. IV |
| 20 | Ursus arctos* | Καφέ αρκούδα | Παρ. ΙΙ, ΕΝ |
| 21 | Vespertilio murinus | Παρδαλονυχτερίδα | IV |
Με αστερίσκο* σημειώνονται τα είδη προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.
ΕΝ= Κινδυνεύον
VU= Τρωτό
a Οικότοποι / Είδη προτεραιότητας: Οικότοποι ή είδη που διατρέχουν τον κίνδυνο να εξαφανιστούν και για τη διατήρηση των οποίων η ΕΚ φέρει ιδιαίτερη ευθύνη λόγω του μεγέθους του τμήματος της φυσικής κατανομής τους που περιλαμβάνεται στο έδαφος της ΕΚ. Σημειώνονται με αστερίσκο στα Παραρτήματα της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και ισχύουν ειδικοί κανόνες για αυτά.
b Οικότοποι του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Τύποι φυσικών οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος των οποίων η διατήρηση απαιτεί χαρακτηρισμό περιοχών ως ειδικών ζωνών διατήρησης.
c Είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Ζωικά και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος η διατήρηση των οποίων επιβάλλει τον καθορισμό ειδικών ζωνών διατήρησης.
d Είδη του Παραρτήματος IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Ζωικά και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος που απαιτούν αυστηρή προστασία.
e Είδη του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ: Είδη για τα οποία προβλέπονται μέτρα ειδικής διατηρήσεως, που αφορούν τον οικότοπό τους, για να εξασφαλισθεί η επιβίωση και η αναπαραγωγή των ειδών αυτών στη ζώνη εξαπλώσεώς τους.
1 Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2010). Υ.Π.Ε.Κ.Α., Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος.
2 Τσιτσώνη Θ., Φωτιάδης Γ., ΕΛΚΕ-ΑΠΘ (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης των Τύπων Οικοτόπων Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στην περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση. Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
3 Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 «Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας».
4 Strid, A. (1980). Τα φυτά του Ολύμπου. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Αθήνα.
5 Τσιτσώνη Θ., Φωτιάδης Γ., Τσιτίνης Γ., ΕΛΚΕ-ΑΠΘ (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης των Ειδών Χλωρίδας Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στην περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση. Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
6 Σώκος Χ, Μπίρτσας Π, Χατζηνίκος Ε, Μποντζώρλος Β, Παπασπυρόπουλος Κ, κ.α., ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ-ΥΛΩΡΙΚΗ-ΛΟΥΒΙΤΑΚΗΣ (2015) «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
7 Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2017). Τεχνική Έκθεση 2016 για την αποτύπωση των δράσεων Παρακολούθησης Ειδών, Λιτόχωρο.
8 Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2016). Τεχνική Έκθεση 2015 για την αποτύπωση των δράσεων Παρακολούθησης Ειδών, Λιτόχωρο.
9 Λεγάκις, Α. & Μαραγκού, Π. (2009). Το Κόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Αθήνα.
10 Μπούσμπουρας, Δ. & ΥΕΤΟΣ Ο.Ε. (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης Ειδών Ορνιθοπανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
11 Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ης Νοεμβρίου 2009 «Περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών».
12 Ιωαννίδης, Ι., Παπαμιχαήλ Γ., ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ Α.Ε. (2015) «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης Ειδών Αμφιβίων - Ερπετών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
13 Παμπέρης, Λ. (2009). Οι Πεταλούδες της Ελλάδας. 2Η έκδοση, Εκδ. ΠΑΜΠΕΡΗ & ΚΟΑΝ, Αθήνα. Η ιστοσελίδα www.pamperis.gr για επικαιροποιήσεις στο σχετικό βιβλίο.
14 Αβτζής, Δ., Καλτσάς, Δ., ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ-ΥΛΩΡΙΚΗ-ΛΟΥΒΙΤΑΚΗΣ (2015) «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των ειδών ασπονδύλων κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
15 Π.Δ. 67/1981 (ΦΕΚ 23 Α’/30-1-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Άγριας Πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και Ελέγχου της Ερεύνης επ΄ αυτών».
16 Heath, J. (1981) Threatened Rhopalocera (butterflies) of Europe. Council of Europe.
17 Tolmann, T. & Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe. 3rd Edition, HarperCollins UK.
18 Speight M.C.D. (1989). Saproxylic invertebrates and their conservation. Council of Europe.
