Χλωρίδα
Στον Όλυμπο έχουν καταγραφεί πάνω από 1700 είδη φυτών4 τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% όλης της ελληνικής χλωρίδας. Από αυτά, πάνω από 160 φυτικά taxa είτε ανήκουν σε κάποιο καθεστώς προστασίας είτε είναι σπάνια ή ενδημικά5. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους επιστήμονες παρουσιάζει το στενοενδημικό χασμόφυτο Jancaea heldreichii καθώς αποτελεί φυτικό λείψανο από την εποχή των παγετώνων και συνιστά το μοναδικό είδος στο γένος του. Φύεται κυρίως κατά μήκος των μεγαλύτερων ρεμάτων, πάνω σε μεγάλους και δυσπρόσιτους βράχους. Ο Όλυμπος χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ενδημισμού, καθώς σε αυτόν απαντούν πολλά ενδημικά taxa του Ολύμπου, της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Ειδικότερα, στον Όλυμπο έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 26 τοπικά ενδημικά είδη, φυτά δηλαδή που απαντώνται μόνο στον Όλυμπο και πουθενά αλλού στον κόσμο. Παράλληλα, απαντώνται είδη που προστατεύονται στα Παραρτήματα ΙΙb και ΙVc της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας».
Gallery
Ενδημικά είδη χλωρίδας του Ολύμπου & είδη της Οδηγίας 92/43/ΕΟK
| Α/Α | ΕΙΔΟΣ | ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ |
|---|---|---|
| 1 | Achillea ambrosiaca | Ενδημικό Ολύμπου |
| 2 | Alyssum handelii | Ενδημικό Ολύμπου |
| 3 | Artemisia umbelliformis subsp. eriantha | Παρ. V |
| 4 | Asperula muscosa | Ενδημικό Ολύμπου |
| 5 | Aubrieta thessala | Ενδημικό Ολύμπου |
| 6 | Campanula oreadum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 7 | Centaurea incompleta | Ενδημικό Ολύμπου |
| 8 | Centaurea litochorea | Ενδημικό Ολύμπου |
| 9 | Cerastium theophrasti | Ενδημικό Ολύμπου |
| 10 | Brassica nivalis subsp. nivalis | Ενδημικό Ολύμπου |
| 11 | Corydalis blanda subsp. olympica | Ενδημικό Ολύμπου |
| 12 | Erysimum olympicum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 13 | Festuca olympica | Ενδημικό Ολύμπου |
| 14 | Genista sakellariadis | Ενδημικό Ολύμπου |
| 15 | Hieracium gracilifurcum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 16 | Hieracium graecum subsp. szilyanum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 17 | Jancaea heldreichii | Παρ. ΙV, Ενδημικό Ολύμπου |
| 18 | Ligusticum olympicum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 19 | Melampyrum ciliatum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 20 | Minuartia setacea subsp. olympica | Ενδημικό Ολύμπου |
| 21 | Potentilla deorum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 22 | Ruscus aculeatus | Παρ. ΙV |
| 23 | Silene oligantha | Ενδημικό Ολύμπου |
| 24 | Stachys recta subsp. olympica | Ενδημικό Ολύμπου |
| 25 | Taraxacum deorum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 26 | Taraxacum thessalicum | Ενδημικό Ολύμπου |
| 27 | Viola delphinantha | Παρ. ΙΙ |
| 28 | Viola pseudograeca | Ενδημικό Ολύμπου |
| 29 | Viola striis-notata | Ενδημικό Ολύμπου |
a Οικότοποι / Είδη προτεραιότητας: Οικότοποι ή είδη που διατρέχουν τον κίνδυνο να εξαφανιστούν και για τη διατήρηση των οποίων η ΕΚ φέρει ιδιαίτερη ευθύνη λόγω του μεγέθους του τμήματος της φυσικής κατανομής τους που περιλαμβάνεται στο έδαφος της ΕΚ. Σημειώνονται με αστερίσκο στα Παραρτήματα της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και ισχύουν ειδικοί κανόνες για αυτά.
b Οικότοποι του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Τύποι φυσικών οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος των οποίων η διατήρηση απαιτεί χαρακτηρισμό περιοχών ως ειδικών ζωνών διατήρησης.
c Είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Ζωικά και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος η διατήρηση των οποίων επιβάλλει τον καθορισμό ειδικών ζωνών διατήρησης.
d Είδη του Παραρτήματος IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Ζωικά και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος που απαιτούν αυστηρή προστασία.
e Είδη του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ: Είδη για τα οποία προβλέπονται μέτρα ειδικής διατηρήσεως, που αφορούν τον οικότοπό τους, για να εξασφαλισθεί η επιβίωση και η αναπαραγωγή των ειδών αυτών στη ζώνη εξαπλώσεώς τους.
1 Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2010). Υ.Π.Ε.Κ.Α., Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος.
2 Τσιτσώνη Θ., Φωτιάδης Γ., ΕΛΚΕ-ΑΠΘ (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης των Τύπων Οικοτόπων Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στην περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση. Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
3 Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 «Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας».
4 Strid, A. (1980). Τα φυτά του Ολύμπου. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Αθήνα.
5 Τσιτσώνη Θ., Φωτιάδης Γ., Τσιτίνης Γ., ΕΛΚΕ-ΑΠΘ (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης των Ειδών Χλωρίδας Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στην περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση. Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
6 Σώκος Χ, Μπίρτσας Π, Χατζηνίκος Ε, Μποντζώρλος Β, Παπασπυρόπουλος Κ, κ.α., ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ-ΥΛΩΡΙΚΗ-ΛΟΥΒΙΤΑΚΗΣ (2015) «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
7 Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2017). Τεχνική Έκθεση 2016 για την αποτύπωση των δράσεων Παρακολούθησης Ειδών, Λιτόχωρο.
8 Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (2016). Τεχνική Έκθεση 2015 για την αποτύπωση των δράσεων Παρακολούθησης Ειδών, Λιτόχωρο.
9 Λεγάκις, Α. & Μαραγκού, Π. (2009). Το Κόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Αθήνα.
10 Μπούσμπουρας, Δ. & ΥΕΤΟΣ Ο.Ε. (2015). «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης Ειδών Ορνιθοπανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
11 Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ης Νοεμβρίου 2009 «Περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών».
12 Ιωαννίδης, Ι., Παπαμιχαήλ Γ., ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ Α.Ε. (2015) «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης Διατήρησης Ειδών Αμφιβίων - Ερπετών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
13 Παμπέρης, Λ. (2009). Οι Πεταλούδες της Ελλάδας. 2Η έκδοση, Εκδ. ΠΑΜΠΕΡΗ & ΚΟΑΝ, Αθήνα. Η ιστοσελίδα www.pamperis.gr για επικαιροποιήσεις στο σχετικό βιβλίο.
14 Αβτζής, Δ., Καλτσάς, Δ., ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ-ΥΛΩΡΙΚΗ-ΛΟΥΒΙΤΑΚΗΣ (2015) «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των ειδών ασπονδύλων κοινοτικού ενδιαφέροντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου». Δ’ Φάση, Φ.Δ.Ε.Δ. Ολύμπου, ΠΕΠ Μακεδονία Θράκη 2007-2013.
15 Π.Δ. 67/1981 (ΦΕΚ 23 Α’/30-1-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Άγριας Πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και Ελέγχου της Ερεύνης επ΄ αυτών».
16 Heath, J. (1981) Threatened Rhopalocera (butterflies) of Europe. Council of Europe.
17 Tolmann, T. & Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe. 3rd Edition, HarperCollins UK.
18 Speight M.C.D. (1989). Saproxylic invertebrates and their conservation. Council of Europe.
